۹ عیب احتمالی در سر سیلندر خودرو

سر سیلند خودرو چیست؟

از سری مطالعات بر روی دانستنیهای خودرو شما را با موضوع ۹ عیب احتمالی در سر سیلندر خودرو آشنا می کنم.

سر سیلند خودرو قطعه ای از جنس آلومینیومی است که قسمت بالای بلوک سیلندر که محفظه اتاق احتراق و سوپاپ‌های دود و بنزین، منیفولد گاز و هوا، میل سوپاپ‌ها، محل نصب شمع موتور و تایپیت‌ها و … را شامل می‌شود،وظیفه بخاری آب و روغن داخل قطعه سرسیلندر خنک کاری محفظه احتراق است.

جنس سرسیلندر از آلومینیوم و یا آلیاژهای چدن (دندانه ریز) است. سطح تماس با قسمت بلوکه سیلندر بسیار صیلقی و ماشین کاری می‌شود.

سرسیلندرها را در چهار دسته Lhead-Fhead-Thead-Ihead ساخته و بررسی می‌کنند. از این میان به خاطر ردیفی بودن یا خطی بودن سوپاپ‌ها شکل ihead از بقیه مدل‌ها معروف‌تر است. از آیتم‌های اصلی قبل از نصب که بایستی به آن توجه داشت آب‌بندی سوپاپ‌ها، شیم‌گیری و سطح کاملا صاف و صیقلی کف سرسیلندر است.

همچنین باید از تمیزی سطوح بلوک سیلندر و عدم وجود آب در سوراخ‌های محل نصب پیچ‌های سرسیلندر اطمینان حاصل کرد. چنانچه مقداری آب در محل نصب پیچ‌ها باشد، هنگام ترک کردن پیچ‌ها بدنه سیلندر می‌ترکد.

آشنایی با سر سیلندر خودرو

یکی از اجزای اصلی موتور خودرو، سر سلیندر آن به‌شمار می‌آید و از مجموعه سوپاپ، میل سوپاپ و مانیفولدها تشکیل شده است که بر روی این قطعه نصب شده‌اند. این بخش خودرو از مواد باکیفیت و مرغوب با استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا در زمینه قالب‌گیری تولید می‌شود. این بخش از خودرو جزء ساکن موتور محسوب می‌شود و به نوعی ستون فقرات موتور نامیده می‌شود.

در صورتی که سرسیلندر تحت حرارت بیش از حد تحمل خود قرار گیرد به اصطلاح سر سیلندر می‌سوزد و این همان تغییر شکل و پیچش قطعه در اثر حرارت بیش از حد محسوب می‌شود و به تعویض سرسیلندر نیاز است.

عوامل زیادی در آسیب‌دیدگی این قطعه از خودرو تاثیرگذار هستند که در بخش‌های بعدی به طور کامل و جامع اشاره می‌کنیم ولی مهمترین علت به گرمای بیش از حد مربوط می‌شود و دلیل این امر به قانون حرکت رو به بالای جریان گرما مرتبط است و قرار گرفتن محفظه احتراق موتور در داخل سرسیلندر در هنگام کار کردن خودرو مهمترین علت تولید حرارت محسوب می‌شود.

جنس سر سیلندر خودرو

همانطور که گفته شد، سر سیلندر قطعه‌ای ساکن از خودرو به‌شمار می‌آید که توسط شرکت‌های تولیدکننده قطعات خودرو ساخته می‌شود. سرسیلندر از مواد مرغوب و باکیفیتی از قبیل آلیاژهای آلومینیوم و آلیاژ‌های آهن (چدن) با قالب‌گیری به صورت تزریقی و ریختگی تولید می‌شود.

این قطعه از خودرو اغلب به صورت یکپارچه یا برای موتورهای سنگین به صورت چند تکه ریخته می‌شود و سپس به شکل مورد نظر تراشیده و صیقل داده می‌شوند.

اجزا و متعلقات سر سیلندر خودرو

سرسیلندر خودرو از تعداد زیادی اجزا و متعلقات تشکیل شده است که از جمله آن‌ها، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مانیفولدهای دود و گاز

سیستم سوپاپ

میل سوپاپ

درب سوپاپ

شمع

ترموستات

واشر

دلکو

پمپ بنزین

انژکتور و ریل سوخت

سر سیلندر خودرو چگونه می‌سوزد؟

با توجه به قرار گیری محفظه احتراق موتور به عنوان گرمترین قسمت موتور در داخل سیلندر، این قطعه باید حرارت زیادی را در حین کارکردن خودرو تحمل کند. در مواقعی که سرسیلندر بیش از حد تحمل گرم شود، دچار سوختگی می‌شود. همچنین اگر به موارد زیر توجه نشود، ممکن است سر سیلندر دچار آسیب و سوختگی شود:

رعایت نکردن ترتیب بستن پیچ‌ها در هنگام باز و بسته کردن سیلندر

بازکردن در هنگام گرم بودن

فشار بیش از حد به سیلندر

ایراد در مسیرهای جریان آب و روغن موجود در سرسیلندر

عیوب احتمالی در سر سیلندر خودرو

اگر می‌خواهید عیب یابی سر سیلندر را انجام دهید باید با علائم خرابی سر سیلندر بیشتر آشنا شوید. در ادامه قصد داریم تا به عیوب احتمالی این قطعه از خودرو و راهکارهای رفع مشکل به طور کامل بپردازیم:

ترک خوردگی

به منظور یافتن ترک احتمالی در سرسیلندر و سطح نشیمن سوپاپ، می‌توانید از اسپری رنگ مخصوص استفاده کتید تا قسمت‌های مشکوک به ترک را مورد بررسی قرار دهید. اگر میزان ترک خوردگی خیلی کم بود، می‌توان آن را با چسب تعمیر کرد اما اگر ترک زیاد بود باید سرسیلندر را عوض کنید.

 تابیدگی

یکی از رایج‌ترین عیوب سرسیلندر به تابیدگی آن مربوط می‌شود. اگر علائم زیر را مشاهده کردید یعنی سرسیلندر شما دچار تاب دیدگی شده است:

کاهش کشش موتور خودرو

گرمای بیش از حد معمول موتور خودرو و آب و روغن قاطی کردن

مشاهده حباب در رادیاتور

سوختن واشر سر سیلندر

کربن‌گرفتگی

چنانچه احتراق موتور به صورت ناقص انجام شود، تشکیل رسوبات کربن در کف پیستون، سوپاپ و اتاق احتراق اتفاق می‌افتد. این لایه رسوبات سبب کوچک شدن حجم تراکم و در نتیجه افزایش نسبت تراکم می‌شوند و در نتیجه سرسیلندر می‌سوزد. به منظور از بین بردن رسوبات کربن سیلندر، می‌توانید از ۴ روش زیر استفاده کنید که عبارتند از:

 استفاده از مواد شیمیایی

در این روش باید ابتدا موتور خودرو را روشن کرده و پس از رسیدن به دمای نرمال آن را خاموش کنید و شمع موتور را باز کرده و داخل آن مقداری مواد شیمیایی مخصوص را بریزید و پس از ۱۰ ساعت موتور را روشن کنید تا رسوبات تشکیل شده از طریق اگزوز خارج شوند. همچنین می‌توانید از مواد شیمیایی به عنوان مکمل در باک بنزین استفاده کنید.

استفاده از اکسیژن

به منظور استفاده از این روش باید ابتدا بنزین داخل کاربراتور را تخلیه کنید و سپس شمع‌های موتور را باز کرده تا اکسیژن را به وسیله لوله مسی به داخل سیلندر هدایت کنید. ورود اکسیژن به داخل سیلندر سبب می‌شود تا با رسوبات کربن واکنش شیمیایی انجام داده و کربن به گاز اسید سیتریک تبدیل شود.

 استفاده از دستگاه سنت پلاست

برای استفاده از این روش باید ابتدا مسیر آب و روغن را بسته و مقداری گریس را روی سطح سر سیلندر مالید تا بتوان گرد سمباده یا پودر شیشه را به وسیله دستگاه سنت پلاست با فشار روی سطح مورد نظر پاشید. این مواد در برخورد با کربن سبب از بین رفتن و جدا شدن رسوبات می‌شوند.

استفاده از دریل (دستی یا برقی) و برس

در این روش باید رسوبات کربن را با استفاده از دریل دستی یا برقی و یک برس به طور کامل پاک کرد.

گشاد شدن گیت سوپاپ، سوختن و خوردگی سوپاپ

در صورت فرسودگی موتور خودرو، خوردگی در سیستم سوپاپ سیلندر اتفاق می‌افتد و باید در چنین مواقعی سر سیلندر را عوض کرد.

واشر سر سیلندر

نام قطعه ای که در میان سرسیلندر و بلوک موتور قرار می‌گیرد تا به یکدیگر با پیچ متصل شوند، واشر سر سیلندر گفته می‌شود. این قطعه وظیفه آب‌بندی را برعهده دارد و اگر از جنس مرغوبی تهیه نشود ممکن است آب و روغن قاطی کرده و سرسیلندر بسوزد. این واشرها از جنس مس و فولاد و آزبست با ورق‌های نازک مسی و پنبه نسوز مخصوص ساخته شده‌اند و به صورت حلقه‌ای مابین سر سیلندر و بلوک موتور قرار می گیرد. این واشرها در برابر دمای ۱۵۰۰ درجه سانتی‌گراد مقاوم هستند.

این نکته را در نظر داشته باشید که سوختن واشر آنی اتفاق نمی‌افتد و در صورتی که آب رادیاتور بیش از حد معمول داغ شود و آمپر به خط قرمز برسد در این صورت آسیب‌دیدگی واشر شروع می‌شود و باید در چنین مواقعی از حرکت دادن خودرو جدا خودداری کرد و ماشین را با بکسل به تعمیرگاه مجاز خودرو رساند.

دلایل سوختن واشر سر سیلندر خودرو

از دلایل سوختن یا نیم‌سوز شدن واشر سر سیلندر، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کم بودن آب رادیاتور

گرمای بیش از حد موتور خودرو و داغ شدن رادیاتور

مسدود بودن مسیر عبور آب

نامیزان بستن پیچ‌ها یا شل بودن آن‌ها

تاب داشتن سر سیلندر و ترکیدن آن

وجود نقص فنی در ترموستات

نقص در عملکرد پروانه خودرو و خنک نشدن آب رادیاتور به دلیل وجود رسوب

چگونه سر سیلندر خودرو را باز کنیم؟

برخی از علائم خرابی سرسیلندر را در بخش‌های قبل بیان کردیم و به راهکارهای مناسب مقابله و تعمیر آن‌‌ها اشاره شد. حال اگر سرسیلندر خودرو شما دچار مشکلاتی که قبلا اشاره کردیم، شد لازم است تا به تعمیر سرسیلندر بپردازید و این امر توسط تعمیرگاه‌های مجاز انجام شود. حال به منظور باز کردن یا تعویض سرسیلندر و واشر باید به نکات زیر توجه کرد:

قبل از باز کردن سر سیلندر اجازه دهید موتور خودرو خنک شود تا دچار تابیدگی نشود.

کلیه متعلقات و اجزا را جدا کنید.

کابل باطری را با احتیاط جدا کنید.

آب موتور را تخلیه کنید و ضد یخ را در ظرف تمیز بریزید.

کلیه اجزای بسته شده به سیلندر از قبیل لوله‌های لاستیکی، دلکو، مانیفولد دود و گاز، سوکت حرارت سنج و … را جدا کنید.

پیچ‌های درب سوپاپ را با احتیاط باز کنید.

میل اسبک و تایپت را از موتور خودرو جدا کنید.

پیچ‌های سر سیلندر را با استفاده از آچار بکس باز کنید و پس از تعمیر یا تعویض، این پیچ‌ها را به صورت ضربدری ببندید.

به منظور جدا کردن سر سیلندر خودرو به دلیل چسبندگی از چکش پلاستیکی استفاده کنید.

واشر کهنه را به طور کامل از روی سطح پاک کرده و برای بستن سرسیلندر حتما از واشر نو استفاده کنید.

آیا تا به حال سر سیلندر خودروی شما دچار مشکل شده است ؟ آیا تا به حال سرسیلندر خریداری کردید ؟ لطفا از تجربیات خود برای خوانندگان کالا یدکی بنویسید.